Oranjestad-Mayoria di Arubiano ta expresa nan preocupacion pa e consecuencianan cu e conflicto entre e gobierno di Aruba cu Hulanda lo por bay tin pa e Status Aparte cu Aruba ta disfruta di dje desde 1986. Hopi ta hasi e pregunta kiko lo por ta e motibo dicon Mike Eman y Plasterk a laga e problema escala di e forma aki. En todo caso ta mi convicion despues di a milita basta aña den politica cu nada den mundo gubernamental ta sosode “zomaar” y cu lo mester tin un “adder onder het gras”. P’esey ta importante pa adresa e “leitmotiv”, e motibo mas importante cu a ocaciona cu un crisis a start entre e dos gobiernonan,cu te cu recientemente tabata “beste maatjes”!
Den medionan di comunicacion diferente scenarios ta wordo proponi y discuti, manera e situacion devastador di nos finansas publico y e incomplimiento di e gobierno di Aruba pa cu palabracion hasi den pasado cu gobierno Hulandes. Tambe ta hasi referencia na e posicion autonomo cu Aruba tin den e Reino Hulandes y cu Hulanda awor aki ta abusa di un poder cu segun nos Statuut e no tin. Obviamente ambos ponencia lo ta “voer” pa expertonan riba e tereno hurdico, pero den mi concepto no por wordo considera como “E MOTIBO” cu lo por splica un cambio asina repentino di e conducta di Hulanda pa cu Aruba. No lubida cu Hulanda a permiti su “braafste jongetje van de klas” Mike Eman hasi y deshasi cu nos finanzas publico.
Nos lo tin di bay back den historia di e relacion entre Hulanda y Aruba pa trata di compronde e actual crisis. E Islanan den Caribe pa siglos caba ta forma parti di e Reino Hulandes. Na prome instancia como colonia y despues di segunda Guerra Mundial como partner describi den e Statuut, despues di intervencion di la Reina Wilhelmina. Te aki Hulanda por a domina nos Islanan sin mayor problema, te ora cu;
30 di mei 1969 na Corsou,;
inicio di e lucha pa autonomia di Aruba door di Gilberto (Betico) Croes y
e posicion “terco” di sr. Claude Wathey na St. Maarten a cuminsa sacudi e fundeshi di loke tawata conforma e “Nederlandse Antillen”.
E evenementonan aki a tuma Hulanda por completo di sorpresa y a obliga Hulanda, contra su boluntad, pa hasi un cambio den e relacion cu e Islanan.
Den e mesun añanan di turbulencia na e Islanan den Caribe nos ta waak con Hulanda ta trata di expande su poder na Europa, atrae pa e posibilidadnan economico cu “EEG” tawata ofrese. Te ainda ta asina cu Hulanda ta keda hunga un rol prominente den e “Europese Unie” apesar di criticanan di politiconan hulandes. E motibo ta fasil di compronde. E economia di Hulanda, como pais relativamente chikito den Europa, ta depende grandemente di e tratadonan economico palabra entre e diferente miembronan di Europa. Pero e medaya tambe tin un otro cara y esey ta cu Hulanda obviamente tambe mester cumpli cu tratadonan impone door di e paisnan poderoso den Europa manera Alemania, Francia, Italia y Inglatera.
Un di e tratadonan ta ensera e posibel cambio di e status di LGO (landen en gebieden overzee) pa UPG (ultraperifere gebieden) di e “BES eilanden”. Na 10-10-10 e gobierno hulandes a hañé confronta cu e desicion di mester adapta e status di e BES-eilanden di LGO pa UPG. A opta pa laga e LGO sigui na vigor den e BES eilanden, pero na fin di 2015 Hulanda mester dicidi si lo cambia e status pa UPG. Introducion di e dollar como moneda oficial ta laga expertonan huridico-estatal di compronde cu e decision a cay caba y cu e BES eilanden lo bira UPG. Pero con ta para e ora ey cu e.o. e LGO status di Aruba? Mi tin e impresion cu ta aki e sapato ta preta pa Hulanda cu lo prefera di hasi un cambio pa tur e Islanan di e ex- Antiyas Hulandes den un solo shot.
Pa Hulanda e LGO status di e islanan e.o. di Aruba por ta no tin mucho significacion, pero den mi concepto LGO ta di vital importancia pa e existencia economico y principalmente autonomo di Aruba. E importancia pa Aruba di mantene su Status di LGO tawata topico di discucionan fuerte te cu hasta un delegacion di comercial y politiconan na fabor di UPG a bishita Madeira pa experiencia e supuesto milager economico di e Isla despues di a ingresa den e filanan di UPG. Tambe partido AVP a laga un miembro hasi un estudio cu a wordo presenta na 1 di februari 2011 (een toekomst binnen Europa door di sr. Malmberg) na unda ta alaba e efectonan positivo cu UPG lo por brinda Aruba. E afan di Mike Eman y AVP pa pusha UPG na Aruba no tawata tin exito causando desapunto grandi na Hulanda. Mike Eman conoci pa ta “bende patria” y unicamante interesa den su propio interes y poder, a dicidi di cana un otro caminda pa tog faborese Hulanda. Mi a yega di pone den un articulo caba cu Hulanda a “Re-Descubri” e.o. Aruba particularmente pa nos posicion geografico cu ta di un importancia inmenso pa Hulanda su “Geo-Politica”.
Y den Mike Eman Hulanda a haya un aliado cu hamber pa poder y propio interes. No ta pornada, y siguiendo e instruccionnnan di Hulanda, Mike Eman a start “Europe meets the Americas”. Un supuesto hub economico cu lo mester a beneficia economia di Aruba, pero cu lo facilita na final di cuenta incorporacion di Aruba den e mercado comun Europeo di tal forma cu nos mester accepta UPG. E unico desbentaha “chikito” pa Mike Eman lo ta cu Aruba lo a perde su autonomia. Aki ta na unda Mike Eman a diseña henter e crisis cu Hulanda pa asina por bende na nos pueblo cu ta Hulanda a forsa nos acepta e UPG. Un otro splicacion no por tin, pasobra con por compronde e hecho cu Mike Eman a acepta tur acuerdonan, manera esun cu Piet Hein Donner, cu Hulanda na unda den dia cla ela acepta cu nos autonomia ta wordo limita. Donner a laga Mike Eman sa, cu si e kier drenta den e Reino Hulandes Nobo e mester acepta cu Hulanda lo supervisa nos FInanzas Publico y Husticia. Y Mike Eman a bai di acuerdo cu esaki.
E “leitmotiv” di Mike Eman y Hulanda ta simplemente un motibo economico na beneficio di Hulanda. E islanan mester wordo hinka atrobe “in het gareel” manera tawata prome cu e añanan setenta pa asina Hulanda por sigui expande su dominio politico y economico. Lamentablemente cu falta di madurez politico y gubernamental y particularmente falta di PATRIOTISMO ta e motibonan principal pakiko tur e problemanan aki a escala.
Den nomber di Union Patriotico Progresista – U.P.P.
Candelario – Booshi – Wever
Brazil, juli 9, 2014