DEMOCRACIA, LAMENTA OF CELEBRA?

Posted: September 16, 2014 in Johnny Habibe

cornelius

Oranjestad-Na 2007 Asamblea General di Nacionan Uni a declara 15 september como Dia Internacional di Democracia.

Pa 2014 e lema lo ta “Engaging  young people on Democracy”.

M’a lanta awe mainta cu hopi alegria ora mi a ripara con intenso Aruba ta celebra e dia aki.

Pa duna contenido special na observacion di e Dia di Democracia, mi a comprende cu tur instancianan relaciona cu ehercicio di democracia den nos comunidada manera, Parlamento y Gobierno, tur sindicato, UA y IPA, tur scolnan secundario y tur asociacion na Aruba a planea  eventonan pa demonstra e berdadero espirito y practica di democracia.

Un gran cantidad di reunion y asamblea (oficial como informal)  ta tuma lugar unda ciudadania ta practica democracia activo den tur su formanan y riba tur nivel.

Tur corant tin edicion special y tur media radial tin programanan special dedica na e tema di e Dia e aña aki, cual ta ” involvi hobenan den democracia”.

Tur bario tin reunionan di dialogo y discusion igualitario, unda tur habitante  por y ta participa, tur  ta scucha otro, tur ta duna nan opinion bon pensa y articula, tur ta purba di comprende otro y tene cuenta cu otro.

Reunionan unda presidentenan ta guia y no dicta den reunionan y ta guia e proceso di consulta cu otro, negocia cu otro, purba di haña otro  y forma consenso cu otro.

M’a spierta!

Mi tabata soña! (atrobe)

Democracia , basicamente, ta ora un sociedad of comunidad tin un sistema di auto-gobernacion (goberna bo mes) basa riba e principio cu ciudania, individual of colectivo,  tin un influencia riba y un voz ora ta decidi asuntonan di gobernacion den e convivencia.

Masha simpel bisa: cada ciudadano tin e derecho y obligacion di participa  activamente den maneho general (gobernacion) di e sociedad.

Meta y principio fundamental di e sistema estatal aki ta pa percura pa biensestar y progreso di cada ciudadano y tur ciudadano, cu derecho y obligacion igual, sin exepcion y sin distincion.

Aki na Aruba nos a hereda, ( of a haña impone) un sistema estatal cu nan sa jama “democracia representativo den un monarchia constitucional” .

Esaki ta ancra den Statuut y Grondwet di Reino Neerlandes y Staatsregeling van Aruba conhunto cu leynan deriva.

E sistema aki ta basa riba y traha pa un sociedad , cultura y tiempo cu no ta existi mas na Hulanda mes, y sigur nunca tabata existi na Aruba.

Pa e mas cu 28 aña cu nos tin nos Status Aparte tin cu remarka dos punto cardinal.

E sistema y tur instancia invulcra a faya enormemente den e encargo fundamental di cuida bienestar y progreso di ciudania.

Nos convivencia a neglisha di desaroya y fortalese nos democracia den un sistema propio, activo y bibo pa henter ciudania.

E gran mayoria di nos ciudania ta kere cu democracia ke men cu bo por vota tur cuater aña y cu bo tin (supuesto) libertad di exprecion y cu tin prensa “liber”.

Ta claro cu ora paro keto djis un rato y pensa, cu democracia mester ta mas cu esey.

Malevolentenan y abusadornan a malusa e sistema combina cu cierto aspectonan di nos cultura y comunidad pa usurpa (tuma pa nan mes na forma ilicito) e podernan democratico di ciudania.

Awe nos tin (manera hopi otro pais) un democracia cu ta existi na nomber so, pero cu no ta haña ehecucion den practica.

Nos a laga elementonan aheno na democracia apodera di nos sistema y institutonan democratico y asina habri caminda pa un autocracia desaroya y (purba di) establese su mes.

Den mundo rondo di nos a bini (y tin ainda) basta dictadura cu ta basa nan poder riba un ”democracia manipula” den cual via tur tipo di maniobra (malversacion, intimidacion, corupcion, violencia, compra di voto etc) ta determina cu semper partido of Hefe na mando ta gana eleccionan na forma abrumador. ( te cu gana cu mas cu 100% di voto).

Den e casonan aki, tur instancia y institucion estatal, tur prensa y media radial y/ofotro organo priva di importancia a cai bao dominacion of infiltracion pa elementonan di partido na poder, pa asina sofocay elimina qualkier resistencia of oposicion na e poder dictatorial cu ta jama su mes democratico.

Nos ciudania neglisha nos fundacion y funcionamento democratico asina tanto cu e forsanan aheno a logra di degenera nos democracia na forma alarmante y spantoso.

Qualkier analisis critico y rigoroso di e situacion actual na Aruba lo tin cu conclui cu nos ta basta avansa riba e caminda peligroso aki.

Hopi di nos ta papia y munstra negativamente riba paisnan cercano di “democracia manufactura” manera Haiti, Venezuela, Guyana, tambe di otro pais na Afrika, Latin-America, Medio-Oriente y Asia, sin reconose kico ta pas den nos propio sociedad.

Nos mester tuma pasonan mesora pa cuminsa defende, expande y reinforsa nos espirito y practica di democracia!

Cada un di nos tin membrecia of afiliacion na por lo menos un organosacion, di Parlamento te club di domino!

Ban practica democracia activo eyden!

Ban hasi nos mes bira custumbra cu practica democracia!

Ban habri nos boca eyden, scucha otro su opinion, ban exigi esnan cu encargo y autoridad pa nan responsabilisa nan mes y duna cuenta.

Ban cuminsa biba democracia tur dia, henter dia.

Esaki ta menor cu “Happy Hour”tur dia , henter dia.

Nos tur tin cu siña democracia pa bira democratico.

Si nos cada un ta actua democraticamente, nos lo bira un sociadad, un pais democratico di berdad! Y no un pais autocratico.


adv-hit94fm


Leave a Reply

Fill in your details below or click an icon to log in:

WordPress.com Logo

You are commenting using your WordPress.com account. Log Out /  Change )

Facebook photo

You are commenting using your Facebook account. Log Out /  Change )

Connecting to %s