TA CONTA BO VOTO?   BO VOTO TA CONTA?

Posted: July 12, 2015 in Noticiero 94

Cornelius

Oranjestad-Tin biaha ta bon pa refleha cu nos ta biba cu wowo habri pa realidad of nos ta laga mitonan y storia cu nos ta kere fuertamente aden remplasa nos bista di actualidad.

Casi tur dia mi sa tende ciudadano di Aruba, tanto comun y extra-comun, usa frasenan manera “ nos ta un pais democratico” , “nos sistema democratico” y usa exprecionan similar cu ta referi na e (supuesto) democracia of orden democratico cu (atrobe supuestamente) nos ta biba den riba e isla aki.

Ban wak si esaki ta berdad of un otro mito cu ta permiti esnan sin escrupulo sigiabusa di nos pueblo.

Esencialmente, democracia ke men auto-gobernacion, esta cu pueblo ta goberna su mes (pais).           Tur regla di estado (Ley) y decicion cu ta conta pa henter sociedad ta wordo decidi y determina asina, normalmente a base di majoria. Nos sistema ta pretende di ta un democracia representative, esta cu ta goberna mediante representante cu ta worde escohi libremente dor di ciudadania.                Esaki ta nifica cu tur representante (total di individuo) ta wordo carga dor di e totalidad di votador (esnan cu a of ta scohe pa un representante).

Consequentamente un majoria di persona den conseho di representante (Staten) mester tin un base directo di un majoria di votador.

Solamente den situacion asina por asumi y conclui cu decisionnan majoritario den Staten ta representa un majoria di pueblo of majoria di votador!

Sinembargo, nos sistema vigente di eleccion y representacion  ta asina a-democratico cu na Aruba ta teoreticamente posibel cu un majoria legal den Staten por worde forma cu 11 miembro cu cohuntamente tin solamente diesun (11) voto, asta cero (0) voto  di e pueblo votador.         Consequencia di esaki lo ta ku hende cu cero of un voto riba nan perona por dicidi pa henter pueblo!      Mi sa, hopi hende lo grita esaki ridiculo, cu mi cabes no ta bon, cu mi ta teorisa infantilmente, cu esey ta teoria extremo cu nunca lo pasa.     Pero cifranan ta munstra cu nos ta y a yega basta cerca di e posibilidad teoretico aki.

Un analisis di e composicion di miembrecia di Staten desde añanan nobenta ta munstra cu cada biaha un majoria den Staten di 11 miembro tabata representa solamente entre 5.5% y 9.4% di e total di votador.

Un set di hende cu conhunto apenas a cumula enter 5 te 9 porcent di votonan ta dicidi pa henter nos poblacion!

Esaki ta hopi cerca di e cifranan di e extremidad teoretico!

Nos tur por bai haci e analisis aki y verifica si ta asina!

Ultimamente un cantidad di ahuste (medida) y proyecto, cu ta bai pisa duro riba pueblo y pa largo tempo, a worde aproba dor di un majoria den Staten.     Dor cu constelacion di fraccion di AVP cu a vota a varia, e porcentahe  tambe a fluctua.      Pero niun biaha ela surpasa 9.2% di e electorado, pasobra te aki por yega cu e 13 miembro di fraccion di AVP den Staten.

Cifranan ta demonstra esaki:

Herdé 298 voto

Arends-Reyes 603 voto

Jansen-Varlack 474 voto

Kelly   97 voto

Rasmijn 395 voto

Roos 178 voto

Sneek 441 voto

De Sousa-Croes 429 voto

Tromp 385 voto

Velasquez 335 voto

Dammers 214 voto

SUB-TOTAL pa 11 miembro 3849 voto cu ta 5.6% di electorado

Lopez-Tromp 1642 voto

Wyatt-Ras   834 voto

GRAN-TOTAL pa 13 miembro 6325 voto cu ta 9.2% di electorado

Desde Status Aparte semper tabata un grupo representando un porcentahe di mas of menos (mayoria biaha menos) di dies (10%) a dicidi pa henter pais.

Esey ta nos “democracia” cu nos sa yena nos boca tanto biaha y cu tanto orguyo.

E gran diferencia ta cu ultimamente e abuso di poder ta tuma luga na un manera mas severo y extremo cu ta pone henter nos existencia como pais na peliger

Cada ciudadano por y mester saca su propio conclucion relaciona cu peligernan sistemico y structural cu ta ancra den (no)funcionamento di nos supuesto democracia.

Na opinion di SUMMUM BONUM, pa salbaguardia existencia di democracia berdadero aki na Aruba, ta obvio cu e necessidadnan di urgencia pa nos pais ta  cu

mester di persona cu capacidad, concenshi, integridad y weso di lomba pa conduci representacion di nos pueblo;

tin cu reforma nos sistema estatal y electoral di tal forma cu  e.o. ta:

duna ciudadania mas poder directo y imediato riba su representante(nan) y gobernante(nan);

duna ciudadania mas poder directo pa inicia, influencia  of rechasa legislacion;

duna ciudadania oportunidad pa scohe pa representante y gobernante den eleccionan separa;

Si ke e tipo di reforma aki of no, e sistema actual a wordo abusa desde comienso di Status Aparte, esta casi trinta aña.

Pero obviamente si tin cu cambia cos pa no permiti cu e exceso di abuso y destruccion di nos pais cu ta tuma luga e ultimo añanan por pasa nunca mas den futuro.

A bira tempo pa demonstra cu nos a siña nos les, anke ta un les hopi car y doloroso mes.

ir Cornelius M Wilson

SUMMUM BONUM

cmwilsonaua@gmail.com

JOHNNYHABIBE

Leave a Reply

Fill in your details below or click an icon to log in:

WordPress.com Logo

You are commenting using your WordPress.com account. Log Out /  Change )

Facebook photo

You are commenting using your Facebook account. Log Out /  Change )

Connecting to %s