Archive for the ‘@johnnyhabibe’ Category

MARISOL TROMP

ORANJESTAD – Den cuadro di e Plan Nacional pa atende cu e problema di cacho riba caya, Diaranson mainta a tuma luga e inauguracion di Centro di Control di Cacho (CCC) na Wayaca. Unda antes tabata conoci como e sitio unda cu tabata hiba mascotanan no desea pa ponenan ‘drumi’.

Minister Marisol Lopez – Tromp a splica cu Ministerio di Desaroyo Teritorial, Infrastructura y Medio Ambiente, desde 2019 ta forma parti di e comision encarga pa duna conseho y diseña un plan pa atende cu e problema menciona.

Ademas, e problematica di cacho ta amplio door cu mester atende cu e “kill cage” y cu e ley di cacho, cual ta rekeri un acercamento multi-disciplinario. Tras di e prome paso aki, tin cuater Ministerio envolvi.

A base di diferente reunion cu a tuma luga, a institui un comision di accion pa ehecuta e plan cu a diseña. Pa cual entre otro a tuma e decision pa renoba e edificio na Wayaca. E trabounan a inicia na februari 2020 pa cual DOW a keda encarga pa renoba y adapta esaki y Serlimar a percura pa e trabou di limpiesa na e sitio y den e area.

Banda di esaki, comunidad por spera cu City Inspector tambe tin personal disponibel pa sigui asisti cu e trabou di control manera cu a bin ta haci. Lo continua cu e control aki unda cu ta necesario conhuntamente cu ‘dog catcher’ di acuerdo cu e Plan Nacional.

Pa conclui, Minister Lopez -Tromp a enfatisa cu pa atende cu e problema di cacho riba caya e ta rekeri esfuerso no solamente di Gobierno, pero tambe hopi trabou y conscientisacion di cada ciudadano. E cambio aki ta cuminsa na cas, na e forma con nos ta cuida cu nos mascotanan y percura cu nan trato ta mane debe ser.

Photo_BENTA 94

C B S

Oranjestad – Pa medio di e comunicado di prensa aki, Oficina Central di Estadistica kier a informa y alabez invita e pueblo di Aruba pa e exposicion “E historia di Censo 1960-2020”. E expo aki ta conta e historia di Censo. E Censo ta duna nos e historia di e poblacion di Aruba y con esaki a desarroya den transcurso di decadanan.

Manera ta conoci cada 10 aña un Conteo General di Poblacion y Vivienda ta wordo haci, mihor conoci como Censo. Un Censo tin como proposito principal pa haya contesta riba cuater pregunta cardinal:

Den e expo e desaroyonan cu a tuma lugar den e poblacion di Aruba for di aña 1960 te cu 2010 ta wordo ilustra cu datonan di e Censonan cu a tuma lugar cada pasa 10 aña. E expo a wordo parti abase di e 4 preguntanan cardinal cu a wordo menciona ariba. Cada pregunta a wordo parti alabes den diferente temanan cu ta wordo presenta, entre otro, e grandura di e poblacion di Aruba, pais di nacemento, nacionalidad, educación y empleo, pa menciona algun.

Tambe un parti di e expo ta wordo dedica na e Metanan di Desaroyo Sostenibel (SDG’s). Den e parti aki ta duna un corto introduccion di e 17 metanan y ta ilustra algun dato relata na e metanan aki.

Tambe lo tin diferente video documentario cu CBS a traha cu ta ilustra cambionan a tuma lugar durante e ultimo decadanan y algun projeccionnan di e poblacion di Aruba.

Archivo Nacional Aruba tambe ta forma parti di e expo y a keda encarga cu ilustra con den pasado, otro tipo di “conteonan” di poblacion tabata wordo haci. Esakinan ta ilustra den forma di material y potretnan di antes.

Archivo Nacional tambe ta expone informacion tocante scalivitud na Aruba pa cual awe 1 di juli ta conmemora 157 aña di e fin di sclavitud na Aruba.

E participación di ANA na e exposicion tabata posibel door di e cofinanciamento cu nan a ricibi di Fundacion Amigonan di Archivo y di UNOCA. Un danki ta bay na e instancianan aki pa nan contribucion valioso.

CBS kier a duna un danki tambe na Archivo Nacional Aruba pa e uso di nan edificio pa e exposicion di e historia di Censo.

E expo lo ta accesibel pa publico entrante awe diahuebs 2 di juli te cu fin di aña 2020. E expo ta tuma lugar na e edificio di Archivo Nacional Aruba (Sabana Blanco 60) durante oranan di oficina: 8:00-12:00 pm y 1:30-4:00 pm.  E exposicion aki ta completamente gratis.

E exposicion tambe lo ta habri pa publico diasabra awo dia 4 di juli 2020 for di 10 or di mainta te cu 2 or di merdia. Henter pueblo di Aruba ta bon bini.

Photo_BENTA 94

EVELYN WEVER-CROES

Oranjestad – Prome Minister Evelyn Wever-Croes, den Conferencia di Prensa di diaranson anochi pa trece informacion di maneho di Gobierno pa cu desaroyonan di Covid-19, a duna un reflexion riba e importancia pa tin curashi den momentonan dificil, mescos cu e generacionnan prome cu nos cu a logra hopi pasobra nan no tawata tin miedo. Nan tawatin curashi y a logra cu trabou duro y awe nos por mira atras riba nan logronan. Nan ta nos inspiracion pa sigui y logra.

“Nos a cuminsa un etapa nobo, un etapa hopi importante pa nos tur na Aruba. E etapa aki ta cuminsa cu un poco nerviosismo y duda. Nos ta scucha duda cu si di berdad nos mester habri nos fronteranan, of si nos mester habri frontera cu Merca. Gobierno di Aruba ta monitoriando y evaluando e situacion y nos lo tuma decisionnan den bienestar di cada ciudadano di pais Aruba. 

Tambe tin duda si por viaha of den e temporada di vakantie cu ta den porta. Ta posibel pa viaha pero e ta keda algo hopi riesgoso. Mester corda cu si un persona bira malo den exterior y mester bay den cuarentena of isolacion, e lo cay riba propio gasto y lo mester keda mas largo den exterior. Tambe tin e risico cu tur pais por dal frontera cera pa motibo cu e casonan a escala. No lubida tambe cu ora di regresa Aruba, mester haci e test di Covid y bay un par di dia den cuarentena. 

Viahamento no ta facil e temporada aki y ta trece nerviosismo. Tin hende ta pro otro ta contra. Tur hende tin nan opinion y nunca bo por complace tur hende. Pero mi kier garantisa pueblo di Aruba cu nos ta scucha boso opinionnan y preocupacionnan y nos ta tene cuenta cu tur aspecto den interes di e ciudadano y pais Aruba. 

Tin biaha bo mester evalua kico ta mas importante y cu abo ta duna mas prioridad pero alfinal nos ta tuma nos decisionnan riba conseho di nos expertonan dunando prioridad na bo interes. 

Tur hende por tin nan preocupacion y duda pero nunca mester tin miedo. Laga nos pensa un rato riba e generacionnan prome cu nos cu a logra hopi pasobra nan no tawata tin miedo. Nan a mustra curashi. Si nos corda esnan cu tawata traha den mina di fosfaat/mina di oro, nan tawata tin nan preocupacion pero nan no tawata tin miedo. Nan a lora manga y bay traha cu curashi. Nos a conoce plantacion di aloe cu tampoco tawata facil. E refineria y e lucha pa nos autonomia. Si nos wak atras, tur a logra y nan a logr’e cu curashi y cu trabou duro. 

Laga nos wordo inspira door di nan den e etapa nobo aki na unda nos ta bay reconstrui nos economia bek, crea cupo di empleo y yuda esnan cu a perde nan empleo y entrada pa haña nan empleo bek y trece e progreso y bienestar cu nos mester pa Aruba”.

Photo_BENTA 94

Oranjestad – Violencia, esclavitud y discriminacion ta existi hopi siglo caba. Miho bisa, desde cu e ser humano a cuminsa pobla nos Tera. E Testament Bieu ta yen di violencia, pero mi ta menciona un cu a yama mi atencion como cu e tin di haber cu mi estudio/investigacion tocante violencia contra hende muhe. Esaki bo por lesa den e buki di Huesnan y ta trata di violencia y intencion di violacion di un Levitico, cu pa salba su mes ta entrega su concubina na e grupo di homber cu tabata buscando e Levitico, di e tribu di Levi, pa viol’e. E ta hasta bisa nan “bay cu ne y haci loke boso kier cune”. Y esey e grupo di homber a haci, loke awe nos ta yama “gangrape” y nan a laga e muhe casi morto dilanti di e cas unda su pareha tabata hospeda. Mi no ta cont’e tur pasobra e ta basta largo. Por fabor, busk’e y les’e.

Historia ta conta nos di esclavitud na e palacionan Romano y Griego y abuso fisico y sexual tanto contra hoben, hende muhe y hende homber. Especialmente abuso sexual ta muestra di PODER riba otro ser humano cu ta ser considera inferior. Den Siglo Medio of Edad Media, violacion tabata un castigo di Guerra y e pueblonan conkista tabata ser viola of uza como catibo. Pa hopi siglo violencia a domina e scenario. Ken no ta corda Rey Arturo y e Cabayeronan di Mesa Rondo? Tur hende tabata considera nan como heroe. Ken no a tende di Robin Hood y El Zorro cu tabata defende hende pober contra e malbadonan cu tabata oprimi e pueblo. Y pa hacie mas bunita: bo a yega di wak peliculanan di Walt Disney manera Sneeuwwitje (Blanca Nieves) y The Beauty and the Beast? Bo a yega di ripara cu ta trata di un “pelea” entre e hende bon y e hende malo? Y si no tabatin e HEKS (BRUHA) den e storia, lo bo no a gusta e storia pasobra e storia lo tabata laf! Di e manera aki nos a siña cu E BON ta triunfa y e MALO ta ser castiga of mata.Den bida real e realidad di e oppression y violencia contra e Pueblo tabata hopi mas cruel.

Den Testament Nobo ta aparece un homber yama Hesus, yui di Dios, manda pa Dios pa salba mundo. En realidad Hesus ta rebeldia contra e PODER di Roma cu tabata goberna henter Pueblo Hudiu y otro pueblonan den su alrededor. Pero Hesus tabata expresa su disgusto na un forma pacifico dor di predica cu nos mester STIMA otro manera Tata Celestial ta stima nos y hasta stima nos enemigo. Pakico anto un homber manera Hesus cu tabata sana enfermonan y hasta lanta hende for di morto, a ser mata di un manera asina cruel?? AHA, pasobra El a critica su propio sacerdotenan (lesa e parabola di e Bon Samaritano) y El a yama e Sumo Sacerdote Kaifas un CORUPTO. Boso ta reconoce e palabra ey? Kaifas a cuminsa haya miedo di Hesus pasobra hopi hende tabata sigui Hesus y Kaifas a haya e pensamento cu Cristo por a forma un grupo di hende asina grandi cu no solamente por a core cune pero hasta cu e representantenan di e poder di Roma, e Cesar y e Gobernador. Dus el a traha su plan pa kita Hesus for di caminda y como e Hudiunan NO tabatin ningun autoridad politico, Kaifas mester a acudi cerca e Romanonan pa captura Hesus y conden’e. Pa e haya hende pa grita pa crucifica Hesus el a PAGA un grupo di hendenan Hudiu pa pidi Pilato pa crucifica Hesus.  Ta zona conoci? E resto di e storia ey nos tur sa.

Ban tira un bista riba Merca. Un grupo di habitantenan di Europa, especialmente Inglaterra a cuminsa emigra pa e colonia di Inglatera cu awe nos conoce como Estadonan Uni di America. Exactamente, e gran Pais yama ‘United States of America’ tabata un tempo un COLONIA di Inglatera. E emigrantenan aki, yama ‘The founding Fathers’, a establece nan mes na e parti di e costa oriental y poco poco a cuminsa actua independientemente di Inglatera. Ora Inglatera a dicta cu tur comercio haci dor di e grupo aki, mester a pasa prome via Inglatera, un grupo di comerciante a PROTESTA contra esaki y a prefera di tira e saconan di blachi di te den laman: e asina yama Boston Tea Party. Nan a cuminsa lucha pa nan independencia, bou liderazgo di George Washington y nan mes a declara nan mes independiente na 1776. No lubida cu ora nan a cuminsa apodera di e teranan na Merca, nan a DISCRIMINA y pusha e Indjannan Nativo den “Reservations”, areanan reduci y reserva pa obliga e diferente tribunan Indjan pa nan biba eynan. Te dia di awe e Indjannan, nan ta yama nan mes e ‘Native Americans’, e Nativonan, pasobra nan ta e berdadero propietario di e teranan ey. Nan ta sigui cultiva nan idioma, cultura y artesania pa no perde nan propio identidad. Y nos por a lesa con nan a protesta contra pasamento di tubonan grandi pa transporta petroli riba terenonan cu pa e tribunan Indjan ta sagrado.

Nos tur a yega di tende di e CONKISTA di paisnan Centro y Sur-Americano pa e Spañonan y Portuguesnan. Y tambe di Conkista di paisnan manera India pa e Inglesnan, conkista di Sur-Africa y di Indonesia pa e Hulandesnan. Y pa nos NO lubida Aruba, Corsou, Bonaire, Saba, San Martin y St.Eustatius. Na Corsou Tula, un esclavo, a lanta pa su derechonan y el a ser tortura y mata. Na 1863 esclavitud a ser aboli riba papel pa Antiyas Neerlandes. Di tur e paisnan conkista nan a horta especienan, mineralnan, sucu, salu, oro, plata, diamante, catuna, piesanan di arte. Demasiado pa por menciona tur. Como e conkistadornan no a haya gran cos riba nos islanan, cu awe ta carga e nomber di Islanan Hulandes, nos islanan a ser batisa cu e nomber di “Islanan inutil’.

Nos tur conoce con e nativonan di e continente Africano a ser secuestra for di nan pais y nan famia, bati, maltrata y negocia cu doñonan di plantacionnan na Brasil, Surnam, Corsou, Cuba y Merca. Nos tur conoce e horornan cu a ser cometi contra e hendenan aki pa e hende Blanco por a sigui abusa di nan pa nan bira rico. Aki nos ta papiando di SECUESTRO,TRAFICACION DI HENDE, TORTURA di hende basa riba DISCRIMINACION.

Kico ta pasando na Merca awor? Maske e constitucion di Merca ta menciona cu tur hende naci riba su teritorio ta igual y tin e mesun derecho, den practica esaki NUNCA tabata e realidad. E autor di Proclamacion di Independencia y di e Constitucion di Merca, Thomas Jefferson, tabatin un concubina color scur, scondi, cu ken el a haya varios yui. Martin Luther King, un predicado Cristian, a protesta pacificamente, sin violencia contra e DISCRIMINACION aki. Den su famoso discurso “I have a dream” e ta conta di su soño unda cu tur hende di tur color ta sinta hunto manera ruman y ta Respeta otro. E tabata pidi pa DERECHONAN IGUAL (Equal Rights). Nan a batie, scupi den su cara, y secuestr’e pa spant’e. Kende tabata causa e terror aki? E asina yama KUKUXKLAN. Kende tabata nan miembronan? E obreronan blanco sin of di poco educacion bou liderazgo di polis y hefenen di polis. Pesey nan tabata tapa cara. Ora bo wak e pelicula di e marcha na Washington bo ta wak dr.Martin Luther King ta cana adilanti brasa cu mas di e lidernan di su movimento. Den e filanan cu ta sigui tin hopi representantenan di iglesianan di tur colo, di tur nominacion y religiosonan catolico. Presidente John F.Kennedy, e prome y te awor e unico presidente catolico di Merca, tabata apoya e pensamento de MLKing. Aki bo ta ripara cu MLKing tabata haya forza y poder, dus no tabata keda su contricantenan otro cos cu mat’e. Y mata tambe JFKennedy y su ruman homber Robert Kennedy. Maske cu e hendenan di color a haya despues mas derecho y mas chens di studia, tog e discriminacion a keda reina.

Semper tabatin un lider cu tabata lanta contra e abusonan aki. Dalai Lama, na Tibet; Mahatma Ghandi na India contra Inglatera, MLKing, contra racismo y discriminacion contra hende colo scur, Nelson Mandela contra ‘apartheid’ y Malala, un mucha muhe di 14 aña cu a pidi pa mucha muhernan haya permiso pa bay scol. Ripara tambe cu tur e personanan aki a hiba un lucha sin violencia. Algun a ser mata. Malala a ricibi un bala na su cabes. El a scapa milagrosamente y ta biba na Merca unda e ta sigui lucha pa respeta tur hende, tolerancia y derechonan igual, especialmente pa hende muhe. El a haya e Premio Nobel di Paz. Cu e premio aki el a haya un suma di placa cuantioso. El a dicidi di uza e placa ey pa laga traha scolnan na Palestina. Mi ta menciona aspectonan di e personanan aki cu ta caracterisa nan: spiritualidad, tolerancia, personanan pacifico, respetuoso, no materialista, no egoista y cu un moral halto.

Porfin na 2008 un homber di colo a ser elegi como Presidente di Merca. Un homber cu un nomber straño: Barack Obama. Un nomber original di Kenya. Un homber di raza mixto, mama Mericano y blanco, tata colo scur y di Kenya. Nos por corda con personanan importante y famoso di colo scur, manera Ophra Winfrey y Jesse Jackson  tabata yora publicamente ora Obama a ser elegi. Nan a considera esaki un Milager! Un homber cu un carisma enorme, senciyo, studia, sin pretencion, cu a pone su hendenan di seguridad sufri pasobra e tabata sali na pia pa cuminda e pueblo sin distinction di colo. Un primera dama bon studia, cu un diploma di ley obteni na e famoso Universidad di Harvard. Michelle Obama a cuminsa cu un programa di nutricion contra obesidad y diabetis. El a encurasha mucha muhenan pa studia. Barack y Michelle a duna un ehempel di un pareha uni pa amor, semper man teni, semper cu un mirada di amor pa otro. Hopi hende a pidi Michelle Obama pa core pa ser eligi como presidente di Merca. Mientras hendenan racista a yam’e :”an ape on high heels”, un macaco riba hilchi halto. E no a zundra bek. El a dal nan bek cu e frase “when they go low”, we go high”, ora nan rebaha nan mes, anos ta alza nos mes! Cua ta e les pa siña? Cu NO ta bo beyeza exterior sino bo beyeza interior ta esun cu ta conta! Unda e prome dama actual Melania Trump a keda? Bo no ta wak e y menos scuch’e. E no tin Nada di bisa. Famia Obama tabata trata hendenan cu tabata sirbi nan na e Casa Blanco, manera famia. Y e fotografo oficial a saca un buki di portretnan di e Presidente cu a conmove henter mundo!

Esta un diferencia grandi ora Trump a ser eligi como presidente. Un homber cu un pasado NO di gaba y cu tabatin relacion cu un ‘pornostar’, un actris di peliculanan porno. Un hende cu ta papia di un manera inmoral di hende muhe. Un hende cu a duda cu Presidente Obama lo a nace na Merca. Cua tabata e mensahe tras di esaki? Mi opinion: ki mishi un hende di colo scur ta Presidente di Merca y biba den Cas Blanco? E nomber di e ‘White House’ bo por interpret’e di dos manera!! Ripara con e ta trata e periodistanan colo scur of di otro pais manera China. Pone atencion na e foutnan grandi cu e ta comete ora e bay bishita otro dignatarionan. Y ta bisto pa TUR hende cu e relacion entre e y su casa NO ta nada amoroso. Ki contraste cu e ehempel cu Barack y Michelle Obama a duna! Awor aki Trump ta ser critica pa hendenan di su propio Partido. Hopi comediante y criticonan ta haci bofon di e hecho cu e no por pronuncia cierto palabranan bon. Publicamente ex-general y Ministro di Estado Collin Powell, y un di su conseheronan mas halto, John Bolton, a bisa cu e NO ta sirbi pa ta Presidente di e pais mas importante na y pa Mundo. Esta un berguensa, mientras e ta sigui gaba su mes y bisa cu ta e MIHO presidente cu Merca a yega di tin. Boso por compronde cu e RABIA cu ta biba bou di e población di colo, asina yama Afro-Americans ta lanta y ta hiba nan pa protesta. Den e clase di protestanan aki, otro gruponan cu otro agenda, ta aprobecha pa destrui y horta, cu e meta pa destabilisa e gobierno y pa hacie mas dificil pa goberna.Trump ta defende su mes bisando cu ora Obama tabata na mando “shootings’, tiramento inespera a tuma luga y hopi hende inocente a ser mata. Esey ta berdad. Pero e NO tabata un accion contra Obama. Especialmente hobennan cu a ser maltrata of ta victima di ‘bullying’ a comete e ‘shootings den desesperacion y den RABIA cu loke a pasa cu nan. Personanan mentalmente inestabel cu un rabia grandi den nan curpa cu kier tuma venganza. Mayoria di bes, nan ta mata nan mes despues di a tuma venganza. Nos tur a wak president Obama YORA na e momento ey y el a trata di pasa un ley pa controla bendemento di arma na Merca. Ken a stroba esey? Amigonan di Trump , doñonan di negoshinan di benta di arma!

Como ultimo punto tocante e tema aki, mi lo menciona algun Tratado importante tocante Derechonan Humano. Despues di Segunda Guerra Mundial, unda cu hopi hende y mucha inocente a ser mata riba orden di Hitler, a bin cu e sugerencia pa skirbi un Ley Internacional pa protege e derechonan Humano y preveni cu un raza of grupo grandi cu ta forma parti di un Pueblo, ser mata, pa motibo di un loco yena cu odio contra cierto hendenan.

  • Na 1950 e Tratado di Derechonan Humano a ser firma na Roma pa mas cu 100 pais. E Derechonan Humano ta basa riba valornan Cristian: respet, igualdad, stimacion pa e prohimo sin distinccion di raza of religion. E prome articulo ta conoci como e articulo ANTI-DISCRIMINATORIO: Tur hende ta igual, sin algun distinccion. E articulo aki tambe ta forma e promer articulo di e Prome capitulo di nos constitucion.
  • Despues a sigui e Tratado di New York cu ta tambe riba Derechonan Humano pero tambe politico. Esaki tambe ta basa riba anti-discriminacion.
  • E prome Tratado pa proteccion di Hende Muhe y pa elimina tur clase di DISCRIMINACION contra Hende Muhe, e asina yama Tratado di CEDAW.
  • A sigui cu e Tratado di Belem do Para, firma na Brasil cu e mesun motibo pa protege Hende Muhe contra violencia especialmente pa paisnan Centro y Sur America.
  • Na 1994 a ser firma e Tratado di Istanbul, inicia pa Union Europeo unda ta exigi cu esnan cu ta uza violencia contra hende muhe, mester ser persigui y castiga.
  • Mi no kier lubida di menciona e Tratado pa Derechonan di Mucha y Hoben cu a tuma HOPI aña pa esaki por a ser considera como un Tratado, pasobra varios pais NO kier a firma. Cua tabata e motibo? Economia di Hopi pais tabata y ainda ta depende di obra di man di Mucha y Hoben. Paisnan manera China, India, paisnan Asiatico y Sur-americano. Ripara por ehempel unda bo paña ta ser traha! Paisnan manera Bangladesh unda labor di mucha ta ser paga pa un suma miserabel. Mi ta papiando di marcanan di diseñadornan famoso. Cu e Tratado aki muchanan a haya  no solamente e derecho sino e obligacion di bay scol! Un detaye cu a resalta ta e hecho cu Merca a ninga di firma e Tratado aki. Cua ta e motibo? Pasobra e Tratado aki ta prohibi castigo fisico fuerte (batimento) di mucha y hoben. Y Merca a bisa cu no por kita e derecho di castiga e mucha y/of hoben for di e mayornan. E di dos motibo ta pasobra No por exigi di Merca pa NO ehecuta (mata) un menor di edad cu a comete un delito grave! Na Aruba nos NO conoce Pena di Morto den nos constitucion.
  • Un Tratado hopi importante ta e Tratado contra TORTURA. Hopi pais ta basa nan peticion riba e Tratado aki pa pidi nan ciudadanonan cu a ser aresta pa paisnan cu tin un dictatura, pa no ser tortura y mata. Pa menciona algun: Russia, Korea di Norte, Pakistan etc.

Despues di 70 aña di Tratadonan Internacional asina importante contra violencia, maltrato, tortura y violacion, ainda hopi atrocidad ta ser cometi contra e derecho di cada ser humano. Esey a pone mi perde e speransa di alcansa di biba pa wak un dia un mundo liber di violencia.

Mi a skirbi e articulo aki a peticion di varios ex-alumno/estudiante. Pa casualidad nos professor di Papiamento a pidi nos repasa un texto di sra.Ruthy Vrieswijk y a duna nos algun tarea. Mi ta felicita Ruthy cu el a tuma e curashi di skirbi tocante un topico No facil y carga cu sentimentonan negativo. Despues di e articulo aki lo sigui un articulo cu e titulo: Violencia, Racismo y discriminacion na Aruba?! E meta ta pa pone nos pensa riba e topiconan aki den nos comunidad y pa nos haci e esfuerso di trata otro miho y haci di nos isla un isla felis. Lily Marval

Photo_BENTA 94

 

EDGARD VROLIJK 1

Oranjestad -Na november 2017 pueblo a conoce un gobierno nobo y sigur un gobierno cu di ora cu a drenta a tope cu retonan dificil entrenan un situacion financiero desastroso y sigur aspectonan social neglisha pa añas. Y esakinan no a impedi nan di traha y sigur a sa di demostra di por a yega na un protocol cu Hulanda cu normanan halto pero asina mes a sa di cumpli

Normanan di protocol logra

Nos gobierno a hereda un desaster finaciero. Un pais cu na 2009 tabatin 43% di su GDP na debe y un debe nacional na 2.2 biyon florin. Den 8 aña nos a conoce 93% di nos GDP na debe y un debe nacional na 4,3 biyon florin y ainda proyectonan PPP na balor di 80 miyon pa paga tur aña pa 29 aña largo. Hulanda y Aruba a sera un protocol unda cu pa 2018 lo mantene e mesun deficit cu tabatin na 2017 unda cu tabatin 132 miyon na deficit pero Aruba a sa di yega na un deficit di 45 miyon. Pa 2019 Aruba por tabatin un deficit financiero di 25 miyon y nos Gobierno a caba cu un surplus di 11 miyon florin. Pa 2020 nos tabata riba e bon caminda unda cu den protocol mester tabatin un surplus di 25 miyon, pais Aruba tabata prognostica un surplus di 46 miyon y sigur den bista con 2018 y 2019 a bay e surplus aki lo ta tabata mucho mas ainda. Asina pueblo por wak cu cabalmente Gabinete Evelyn Wever-Croes a cumpli cu normanan stipula door di Hulanda y cu hopi a pensa cu no lo por logra y a logra y sigur nos tabata riba e caminda corecto, pero ni nos ni mundo a spera e Covid cu a trece Aruba tambe den problema paso nos no tin un buffer.

No tin buffer

Maske despues di Status Aparte nos isla compara cu otro islanan den Caribe a conoce desaroyo enorme, nos no a probecha pa crea un buffer pero a opta pa malgasta placa pero tambe proyectonan coruptivo cu pueblo mester a paga enbes di spaar. Ehempelnan ta: Garantianan di Sace unda nos mester a paga $100 miyon cash y 15 aña largo $15 miyon, Radar, Racetrack, Fondo di Desaroyo Sanicolaas, Radisson. Pa corona pueblo mes a sigui escoge su desgracia na momento cu a duna sr Mike Eman y AVP, despues di tur e malgastamento di placa, un biaha mas e oportunidad pa goberna y caba di destrui Aruba financieramente door di duplica nos debe. Banda di esaki laga proyectonan off balance pa paga na balor di 80,7 miyon pa 29 aña largo y unda no ta resta pa por crea un buffer y awe nos ta den e situacion penoso aki.

Nos dushi isla na e momentonan aki e unico manera di por lanta cabes ta door di reconstrui e pais aki hunto un biaha mas y e unico manera cu por logra esaki ta uni. Laga politica un banda paso na e momentonan aki pueblo sa cu ta netamente e politica populista a hiba nos financieramente unda nos ta y fanatismo no lo yuda nos sali di nos situacion, sino den union. Ademas, sigur cu cabes friu por pensa con nos lo por logra esaki y sigur con lo percura pa hamas nos bolbe cay den un situacion similar cu ta permiti cualkier otro gobierno mal usa nos fondonan.

Photo_BENTA 94

GLENBERT1

Oranjestad – 13 di maart Aruba a wordo confronta cu su prome caso di COVID19. Desde e dia ey e pesadiya a cuminsa. Un pa un nos tur tabata testigo con e negoshinan, restaurantnan y hotelnan na Aruba a paga nan luznan. Tur mester a dal porta cera cu e consecuencia cu alrededor di 37 mil hende a perde di un dia pa otro nan entrada mensual.

19 di maart sin ria, Minister Glenbert Croes a anuncia Fondo di Asistencia Social di Emergencia – FASE. Sin sa con, sin sa di unda, pero un cos pa e mandatario tabata sigur: mester sali na ayudo y vanguardia di nos hendenan cu a perde entrada sin expectativa di recuperacion.

20 di maart http://www.fasehelpdesk.com a bay den operacion. Y desde e dia ey continuamente a bin ta evalua, reevalua, adapta, suavisa pa por acomoda lo mas hopi hende cu ta posibel cu e ayudo y asistencia di FASE.

20 di maart mes Minister Glenbert Croes a anuncia cu ta crea un proceso adapta y mas lihe pa tur hendenan di nacionalidad hulandes cu no ta bin na remarca pa FASE, por aplica pa Bijstand.

E prome aplicacionnan pa FASE a cuminsa drenta dia 20 di maart mes, di cual mayoria na principio tabata incompleto. Mirando cu ta den practica tabata acumulando experiencia con miho atende cu esaki, e mandatario ta reconoce cu den e proceso algun cos a bay robes causando tardansa enorme. Pero ta subraya tambe cu ta pa prome biaha den existencia di nos Pais cu Aruba ta pasa den un crisis di magnitud aki unda cu sigur 90% di nos poblacion trahado ta perde trabou y/of entrada. FASE no a bin cu un manual di instruccion. Y na caminda nos a bin ta prescribi e proceso.

“Nos a siña di locual a bay robes na comienso y ta drechando esaki den un proceso cu ta dinamico y adaptabel na condicionnan nobo tur dia”, e mandatario a expresa.

19 di juni despues cu Minister Glenbert Croes a anuncia cu 10 mil hende a haya e ayudo di FASE un of dos biaha, el anuncia cu Gobierno di Aruba ta extende FASE cu 3 luna mas.

Photo_BENTA 94

EVELYN 1 2020

Oranjestad – Den conferencia di prensa di Gobierno di Aruba diabierna anochi, Prome Minister Evelyn Wever-Croes a enfatisa cu Aruba ta bon prepara pa cuminsa cu e recuperacion economico di nos pais cu e sosten di confiansa y positivismo di cada ciudadano. Aruba ya caba desde comienso di e crisis aki a demostra cu nos por pasobra nos tawata bon prepara. Awor nos ta miho prepara pa drenta e siguiente fase pa habri nos frontera.

“Nos a cera un siman cu tawata bastante turbulento. Tawata tin disturbio, protesta y esaki ta comprendibel pasobra e crisis aki a dal nos y henter mundo sin sa kico su enbergadura tawata. Y ainda nos no sa su enbergadura. Bo ta mira rond mundo tin descontento, manifestacion di preocupacion y algun hende hasta di ansha.

Mi ta kere mester trece trankilidad na Aruba. Nos ta drentando un etapa importante y grandi pa Aruba. Un etapa cu nos ta habriendo nos fronteranan bek. Nos mester a corta e ader di nos economia ora e crisis a dal y poco poco nos ta cuminsando cu e operacion hopi dificil, delicado y complica di habri e ader principal aki bek y conecte na e curason cu ta Aruba. Nos mester den e temporada aki hopi trankilidad y pa cada ciudadano di nos pais ta positivo. Contribui cu positivismo den e espacio cu nos tin aworaki pa yama nos bishitantenan bon bini.

Nos sa cu e chens cu e virus aki por bin bek ta hopi grandi unabes nos habri nos frontera. Nos no mester ansha ni bay den panico. Nos tawata bon prepara pa e prome parti di e tempestad y awor cu nos ta den e wowo di horcan nos ta preparando miho ainda pa si e di dos parti mester bin e no bin cu asina hopi decision critico manera nos a tuma e prome biaha. Nos mester trankilidad y no laga niun hende bruha e agenda. Ta un agenda tin y esey ta e agenda di Aruba, recuperacion economico di nos pais y pa cu esey nos ta conta riba sosten di cada ciudadano.

Un biaha mas mi ta comprende e preocupacion pero nos mester tin e fe y confiansa. Nos a demostra caba cu nos por. Nos tawata prepara y awor nos ta miho prepara y cu bo sosten y cu positivismo y e confiansa cu bo tambe ta sinti, nos ta bay drenta e siguiente fase aki”.

Photo_BENTA 94

GLENBERT1

Oranjestad-E mandatario encarga cu ehecucion di FASE recientemente a tene un rueda di prensa durante cual e por a anuncia cu tin mas di 10 mil hende cu a cobra FASE.
Via transferencia bancario un total di 9779 a ricibi un of mas pago. Via
Departamento di Asunto Social cu ta encarga cu pagonan en efectivo alrededor di
260 hende a haya pago surpasando e total di 10 mil persona. Den mesun rosea e
mandatario a reconoce cu ainda tin hopi cu no a haya pa diferente motibonan.
Minister Glenbert Croes ta admiti cu ainda mester mehora e servicio di FASE. E
gritonan di ayudo ta un indicacion cu tin indignacion eyfo pa cu cierto servicionan di
FASE. E keho mas fuerte ta e falta di comunicacion.
“Mi ta asumi responsabilidad pa e problemanan pero alabes mi ta asumi
responsabilidad pa e solucionnan den cuadro di FASE pa asina cada aplicante di
FASE cu ta cualifica, por haya su yudansa tur luna” e mandatario a expresa.
Pa por cumpli cu informacion cu e aplicantenan tin derecho riba dje, e mandatario a
busca solucion y a fortifica e callcenter na servicio di tur e aplicantenan. Tambe a
habri un pagina di FASE riba facebook unda cu tur hende por acudi cu su
preguntanan.
Pero apesar di e kehonan, e Mandatario ta manda un reconocimento special di
gratitud na e team di FASE, DPL, SVB, DAS, Censo y Directie Financiën cu desde
institucion di FASE ta trahando incansablemente, dia aden adia afo hasta fin di
simannan, pa awe por anuncia cu 10 mil hende a haya e ayudo di emergencia di
Gobierno esta FASE.
“E trabou di e team di FASE tabata for di principio un trabou extraordinario.”
Mientras tanto tabatin mas di 13 mil aplicacion individual y alrededor di 3000
aplicacion di ZZP.
Pa por a procesa, screen y zefta individualmente 16 mil+ aplicacion den un luna y
mey di tempo tabata un tarea sobrehumano. Pero e team a logra y te awo, mas di
10 mil persona a bin na remarca caba.
“Un palabra di gratitud enorme pa e trabou incansabel desplega. Un disculpa
profundo pa tur fayo cometi. Mescos cu mi a asumi responsabilidad di por ofrece un
FASE na tur cu a perde trabou y/of entrada, igual mi ta asumi responsabilidad pa
sigui busca solucion pa tur cu tin derecho riba dje, pa por haya su ayudo financierofor di Gobierno di Aruba.”

Photo_BENTA 94

SETAR 2

Nos compania nacional di Telecomunicacion, SETAR, a haci un donacion di 30 computer nobo na biblioteca diaranson mainta. Entrega oficial a bay den presencia di SETAR su representante sra. Kimberly Boekhoudt y directora di Biblioteca Nacional Aruba, sra. Astrid Britten.

SETAR como un partner importante pa Biblioteca Nacional Aruba, semper a traha hunto cu biblioteca pa modernisa y mehora servicio na comunidad. SETAR, entre otro, a yuda realisa e Centro di Informacion Digital como tambe ta sponsor Wi-Fi gratis na e edificionan di biblioteca y conexion di Internet.

Como parti di e partnership aki, SETAR ta haci un donacion di 30 computer nobo pa e usuario di biblioteca por uza pa busca informacion, adkiri conocemento y tene contacto cu famia, amigo y relacionnan di trabou. Muchanan di scol ta haci hopi uzo di computer na biblioteca pa traha riba tarea di scol y busca informacion. Otronan ta haci investigacion riba diferente topico of ta lesa corant y revista riba computer y ta busca informacion riba Internet. Tin ta sigui curso online pa por siña algo nobo y diferente.

Acceso na computer y Internet ta hopi importante den comunidad di awe y Biblioteca Nacional Aruba ta ofrece tur dos na esnan cu no tin acceso. E computernan ta wordo instala den diferente espacionan di biblioteca su edificionan na Playa, San Nicolas y e Departamento Arubiana, p’asina brinda comunidad di Aruba lo ultimo den tecnologia.

Consul Merca

Oranjestad-Siman pasa, Consil General Mericano Señora Margaret Hawthorne tawata na Aruba y a reuni cu Prome Minister di Aruba, Señora Evelyn Wever-Croes. Un reunion hopiameno unda cu a toca varios tema di interes comun.

Un tema cu a delibera hopi riba dje ta e tema di refineria y e sancionnan di Merca pa cu Venezuela. Señora Hawthorne a duna Prome Minister mas splicacion di e sanccionnan y e implicacionnan y a yega na palabracionnan pa futuro.
 

Ambos a mustra nan preocupacion pa e crisis di Venezuela y a delibera riba e efectocu e situacion aki lo por tin pa Aruba y con Merca por yuda.

Prome Minister ta bisa cu e conbersacionnan cu Señora Hawthorne a bay den hopibon ambiente na unda e enfatisa e lasonan estrecho entre Merca y Aruba cu ta den bienestar di ambos pais.

RADIO SPOTS